Người đầu tiên thực sự đo được HA trong cơ thể con người bằng phương pháp xâm nhập là thầy thuốc ngoại khoa Faivre, năm 1856; chính Faivre đã xác định được HA tại động mạch đùi là 120 mm Hg và HA " động mạch cánh tay dao động 115-120 mm Hg [5]. Năm 1881, von Basch sáng chế máy đo HA cột nước nhưng không được giới chuyên môn ủng hộ. Nam 1896 Riva Rocci sáng chế HA kế thủy ngân nhưng bao quấn cao su lại hẹp, bề ngang túi chỉ 5 cm và sau đó được von Recklinghausen năm 1901 thay bao quấn cao su lớn hơn là 12 cm [5] mà về sau, nhờ Cushing, một bác sỹ phẫu thuật Hoa Ky mà loại HA kế này lưu hành rộng rãi tại Hoa Ky [4]. Để đo HA bằng phương pháp thủ công, cần dùng ống nghe. Auenbegger phát minh 3 ống nghe từ năm 1761 [4] nhưng thầy thuốc thời ấy không quan tâm và phải chờ đến năm 1905 thì Korotkoff, một y sỹ người Nga đưa 3 phương pháp xác định HA tâm thu (HATTh) và HA tâm trương (HATTr) thì cách thức đo HA mới chuẩn và giữ nguyên quy trình đo cho đến hiện tại [6,7] mà nội dung luận án chỉ 207 từ bằng tiếng Nga và dịch qua tiếng Anh như sau: "The cuff of Riva-Rocci is placed on the middle third of the upper a14; thepressure within the cuff is quickly 3ised up to complete cessation of circulation below the cuff. Then, letting the mercury of the manometer fall one listens to the artery just below the cuff with a children's stethoscope. At first no sounds are heard. With the falling of the mercury in the manometer down to a certain height, the first short tones appear; their appea3nce indicates the passage of part of the pulse wave under the cuff. It follows that the manometric figure at which the first tone appears corresponds to the maximal pressure. With the further fall of the mercury in the manometer one hears the systolic compression mu14urs, which pass again into tones (second). Finally, all sounds disappear. The time of the cessation of sounds indicates the free passage of the pulse wave; in other words at the moment of the disappearance of the sounds the minimal blood pressure within the artery predominates over the pressure in the cuff. It follows that the manometric figures at this time correspond to the minimal blood pressure." Máy đo huyết áp thủy ngân thủ công Trải qua 12 thế kỷ tính từ ngày Galen khẳng định có máu trong cơ thể đến ngày Korotkoff phát kiến phương pháp đo HA, nhân loại chắc chắn đã hàng triệu người chết vì biến chứng THA. Cho đến nay, nhiêu loại máy đo HA 3 đời, từ HA kế thủy ngân đến HA kế đồng hồ và nở rộ HA kế điện tử đo cánh tay, cổ tay, ngón tay và HA kế lưu động 24 giờ. Một máy đo huyết áp tự động
Nhờ có phát hiện của Galen và công sức các thầy thuốc mà ngày nay nhân loại có nhiều HA kế tiện dụng để xác định HA chính xác và cải thiện chât lượng cuộc sống. Tài liệu tham khảo: [1] Đào Duy An, Trân Văn Huy. Khuyến cáo cập nhật điều trị tăng huyết áp 2003 của Tổ chức Y tế Thế giới và Hội Tăng huyết áp Quốc tế [http://www.cimsi.org.vn], (truy cập ngày 9/5/2008). [2] Brookes L. New US National Hypertension Guidelines -- JNC 8 -- To Be Announced? (Posted02/19/2008), [http://www.medscape.com], (accessed May 11, 2008).. [3] Đào Duy An. Nhận thức cơ bản và thái độ xử trí " bệnh nhân tăng huyết áp. Trong: Hội Tim mạch học Việt Nam-Hội Tim mạch học Tp Hồ Chí Minh. Kỷ yếu Tóm tắt Báo cáo khoa học Hội nghị khoa Học Tim mạch Toàn quốc lần thứ XI 20-21-22/11/2006; Tp HCM. Nhà xuât bản Thông Tấn; 2006:43. [4] Blood Pressure Monitoring [http://www.medphys.ucl.ac.uk], (accessed May 11, 2008). [5] Booth J. A short history of blood pressure measurement. Proc R Soc Med 1977 70:793 –9 [http://www.pubmedcentral.nih.gov]. [6] Nikolai Korotkov. [http://www.wikipedia.org], (accessed May 11, 2008). [7] Shevchenko YL, Tsitlik JE. 90th Anniversary of the Development by Nikolai S. Korotkoff of the Auscultatory Method of Measuring Blood Pressure. Circulation. 1996;94:116-8 [http://www.circ.ahajournals.org]. Theo “Máy đo huyết áp: Lược sử, lựa chọn và quy trình đo” của Đào Duy An Hội tăng huyết áp Việt Nam
|
